"Niet zo bijzonder"

Onze stagiaire heeft onlangs een volledige Sprint besteed aan het op orde krijgen van haar documentatie.

Dat was begrijpelijke en logische keuze. Ze had deadlines vanuit haar opleiding en een berg (of liever: een heuvel) documentatie die nog niet helemaal op orde was. Het idee om twee weken lang features te specificeren in het Nederlands, in plaats van in C#, lag dus voor de hand.

Waarde leveren

Maar aan de andere kant ging deze keuze wel in tegen de kerngedachte van Scrum. Scrum dicteert dat er elke Sprint een werkend product op wordt geleverd. Daaruit volgt dat het schrijven van documentatie over verschillende Sprints uit gesmeerd dient te worden. Code en documentatie hebben beide hun plek binnen één en dezelfde Sprint.

Ik denk dat onze stagiaire dat op een bepaald niveau ook voelde, te oordelen naar de manier waarop ze haar werkzaamheden karakteriseerde tijdens de Sprint Review: “Niet zo bijzonder.”

Helemaal onbegrijpelijk zijn die woorden niet. Anders dan tijdens andere Sprint Reviews, had ze niets concreets om te tonen aan onze stakeholders. Het ligt voor de hand dat dat haar het gevoel gaf dat ze weinig waarde had geleverd.

Ik kwam tegen haar woorden in verweer. “Zo bedoelde ik het ook niet helemaal,” gaf ze toe later. “Wat ik wilde zeggen was meer: het is niet zo interessant wat ik deze Sprint heb gedaan.” Toen moest ze lachen: “O jee, dat is niet veel beter, of wel?”

Waarom het wél bijzonder is

Er zijn verschillende redenen waarom ik bezwaar maakte tegen haar formulering. En dat het wél bijzonder is wanneer er in softwareontwikkelland hoogwaardige documentatie wordt geschreven, is niet eens de belangrijkste.

Ten eerste verschilt de context waarbinnen onze stagiaire opereert van die van een vaste onwikkelaar.

Onze stagiaire werkt bijvoorbeeld grotendeels in haar eentje aan een bepaalde feature, daar waar de rest van het team in, eh, teamverband werkt. Het team kan verantwoordelijkheden delen. De ene ontwikkelaar kan zich tijdens de Sprint op de code richten, en de andere op de documentatie. Die luxe heeft onze stagiaire niet.

Daarnaast heeft onze stagiaire een heel ander belang bij het schrijven van documentatie. Het team schrijft veelal documentatie voor zichzelf (of liever: toekomstige iteraties van zichzelf). Maar onze stagiaire schrijft documentatie in de eerste instantie voor de beoordelaars van haar afstudeerstage.

Anders dan het team, heeft haar documentatie externe stakeholders. Je zou daarom kunnen stellen dat documentatie binnen de context van haar afstudeerstage een opleverbaar product is. Dat die stakeholders niet tijdens onze Sprint Reviews aanwezig zijn, is geen reden om dat product daarom als “niet bijzonder” of “niet interessant” te karakteriseren.

Werkplezier

Belangrijker nog, en dit is mijn tweede punt, is dat zo’n karakterisering een demoraliserend effect heeft. Er zijn weinig dingen zo slecht voor je werkplezier, als de gedachte dat datgene waar je zo’n veertig uur in de week aan besteedt, eigenlijk onbelangrijk of zelfs nutteloos is.

Bovendien is het niet waar. De documentatie van onze stagiaire is waardevol als middel om een goed cijfer te halen voor haar afstudeerstage, en als manier om voor zichzelf en het team (en hun toekomstige iteraties) belangrijke informatie vast te leggen.

Zelfs wanneer je als ontwikkelaar uren steekt in een onderneming die achteraf vruchteloos blijkt te zijn geweest, wordt er waarde geleverd in de vorm van nieuwe en betere inzichten in een bepaald probleem.

Minimaliseer dus nooit de waarde van je werk. Zeg nooit dat wat je hebt gedaan onbelangrijk of oninteressant is. Neem een moment de tijd om voor jezelf na te gaan op welke manier je waarde hebt geleverd - als niet voor je stakeholders, dan wel voor jezelf. Het is belangrijk om tegen jezelf te kunnen zeggen dat het waardevol is wat je doet. Dat komt je werkplezier - en daarmee ook de kwaliteit van je werk - ten goede.

En dat is best wel bijzonder.

Postscriptum

Goed nieuws: onze stagiaire is afgelopen woensdag geslaagd, met een 8,9 nog wel! Gefeliciteerd, meid! Die documentatiesprint heeft zich dubbel en dwars terugbetaald :-)

documentatie · leermoment · motivatie · scrum · waarde · werkplezier